Hongkong deel 3

Nu Hongkong officieel een speciaal administratieve regio van de Volksrepubliek China is en dus onderdeel van het land China is, is het interessant om te bekijken welke positie Hongkong in de komende jaren gaat innemen. Dat China grote plannen met Hongkong heeft, blijkt onder andere uit het grote project van de Greater Bay Area. Dit project is een hub van Hongkong, Macau, Shenzhen en Guangzhou dat dé economische ontwikkeling van het China van de toekomst moet vorm gaan geven.

Het idee van de Greater Bay Area is dat het vasteland van China en de zuidelijke speciaal bestuurlijke regio’s Hongkong en Macau economisch met elkaar verbonden worden. The Greater Bay Area is geconcentreerd langs de zuidkust en bevat 11 steden met een totaal van bijna 70 miljoen inwoners. Het is onder andere het thuis van China’s enorme tech bedrijven als Huawei, Tencent en DJI.

Net als Hongkong is Macau een speciale administratieve regio van de Volksrepubliek China. Macau is een voormalig Portugese kolonie en is in navolging van Hongkong, op 20 december 1999 in Chinese handen overgegeven. Macau behoudt tot en met 2049 het recht op zelfstandig bestuur. Macau wordt ook wel het Las Vegas van Azië genoemd. Het is namelijk de enige plek waar legaal gegokt mag worden in China. De bezoekers van Macau bestaan dan ook veelal uit dagjesmensen vanuit het vasteland van China en uit Hong Kong. Hoewel Macau een oppervlakte heeft van slechts 30 vierkante kilometer heeft, worden gok omzetten gehaald die nergens ter wereld zo hoog liggen.

Fysieke ontwikkeling van het gebied

In recente jaren is de ontwikkeling om deze gebieden met elkaar te verbinden in hoog tempo toegenomen. Allereerst was daar de Hongkong-Zhuhai-Macau brug, een enorme brug die zoals de naam al aangeeft Hongkong, Zhuhai en Macau met elkaar verbindt. Deze brug is strategisch gelegen aan Hongkong International airport, waardoor verbindingen tussen de twee speciaal administratieve regio’s (Macau en Hongkong) en Zhuhai (vasteland China) razendsnel mogelijk zijn.

Dit is niet de enige innovatieve verbinding die Hongkong met het vasteland van China heeft gelegd in recente jaren. The Guangzhou-Shenzhen-Hong Kong Express Rail Link verbindt Hongkong met de belangrijkste steden in zuidelijk China. Zo is het tegenwoordig mogelijk om per trein binnen 14 minuten van downtown Hong Kong naar Shenzhen (vasteland China) te reizen. Deze verbindingen maken het mogelijk dat mensen zich snel kunnen bewegen door zuidelijk China. Zo is er al in toenemende mate sprake van forenzen die in Shenzhen wonen en in Hongkong werken bijvoorbeeld. Tegelijkertijd kan een uitwisseling tussen steden op termijn in toenemende mate plaats gaan vinden. Zo staat Shenzhen bekend als het Silicon Valley van China. Klook, een toonaangevende app voor vrijetijdsbesteding in Azië en gevestigd in Hongkong, heeft bijvoorbeeld een belangrijke Research & Development hub gevestigd in Shenzhen.

De belemmering van één land, twee systemen

Toch blijkt een economische eenwording van de Greater Bay Area nu op veel vlakken nog worden tegengewerkt. Zoals gezegd wordt er razendsnel gewerkt om deze gebieden met elkaar te verbinden. Echter, is dit in de situatie van de Greater Bay Area een complexe aangelegenheid. Dit is mede terug te leiden in het ‘one country, two systems’ principe. Neem allereerst de Hongkong – Macau – Zhuhai brug. Elk deel van de brug heeft een andere munteenheid. In Macau wordt betaald met de ‘Pataca’, in Hongkong betaalt men met de ‘’Hong Kong dollar’’ en in Zhuhai wordt betaald met de ‘Yuan’. Dit kan een barrière zijn voor internationale verbindingen, wat betekent dat mensen moeten overstappen van contant naar digitaal betalen. Daarnaast rijdt men in Hongkong en Macau aan de linkerkant van de weg, terwijl op het vasteland van China aan de rechterkant wordt gereden. Ook op gebied van regelgeving is de brug een bureaucratisch ingewikkelde situatie. In Hongkong bepaalt de wet dat het verzekerde bedrag ongeveer 12 miljoen US dollar is wat de wettelijke aansprakelijkheid van de verzekeringnemer voor de slachtoffers van derden dekt, op het vasteland van China ligt dit op 18.000 US dollar. Het illustreert dat deze grote verschillen het vinden van een eenvormige wetgeving enorm gecompliceerd maakt. Om de situatie nog ingewikkelder te maken is er een quota ingesteld op auto’s, immigratie en douane bij het gebruikmaken van de brug.

Dat in een treinrit van een kwartier veel kan veranderen bewijst een treinrit tussen Shenzhen en Hongkong. Vanuit Hongkong zullen binnen een kwartier sites als Twitter en YouTube niet meer werken, de HK dollar veranderen in de Yuan en de gesproken taal voor een groot deel veranderen van Kantonees in Mandarijn. Tegelijkertijd beschouwen sommigen deze treinverbinding als een nieuwe fase van Chinese invloed over Hongkong. Immers, voordat je de trein pakt van Hongkong naar Shenzhen moet de Chinese immigratiedienst gepasseerd worden. In het midden van Hongkong is daarmee een deel van de immigratie gecontroleerd door vasteland autoriteiten met wetten opgesteld vanuit het vasteland van China.

Ongekende mogelijkheden

Hoewel deze voorbeelden aangeven dat de ontwikkeling van een gestroomlijnd Greater Bay Area project allesbehalve een eenvoudig proces is, zijn de mogelijkheden die dit gebied heeft ongeëvenaard. Neem als voorbeeld alleen al Shenzhen. In 1980 was het een klein dorp met circa 60.000 inwoners. De invoering van het gebied als Special Economic Zone gaf Shenzhen de start van de economische boost wat in een mum van tijd enorm gegroeid is. De snelgroeiende economie van Shenzhen wordt nu gekenmerkt door drie industrieën: scheepvaart en logistiek, geavanceerde technologie en financiële diensten. Tegenwoordig is het een metropool vol ondernemers, technologische innovatie en hebben internationaal toonaangevende bedrijven zich gevestigd in Shenzhen. Geschat wordt dat er tegenwoordig meer dan 14 miljoen mensen wonen in de agglomeratie. Ook beschikt de Greater Bay Area uit een enorme arbeidspool en in de vorm van Hongkong, Guangzhou en Shenzhen over drie van de belangrijkste zeehavens ter wereld, waardoor het gebied uitermate geschikt is voor niet alleen financieel gewin, maar juist ook voor import en export van fysieke producten.

Desondanks heeft recent natuurlijk de COVID-19-pandemie het patroon van economische groei wereldwijd in 2020-2022 enorm verstoord, ook voor China. Op de korte termijn is een belangrijk neerwaarts risico voor de economische vooruitzichten van China de nieuwe COVID-19-uitbraken, die een aanzienlijke rem kunnen blijven vormen op de economische groei dynamiek, ook voor de Greater Bay Area. Echter, op de middellange tot lange termijn zal de Greater Bay Area een belangrijke motor blijven voor de economische groei van China, iets waar maar weinigen aan twijfelen.

De toekomst van Hongkong

Echter, voor een volledige economische eenwording van De Greater Bay Area lijkt de noodzaak van een veralgemenisering van de wetten tussen het vasteland en de twee bestuurlijke regio’s een steeds belangrijkere factor te worden. Tegelijkertijd staat dit in sommige gevallen haaks op het principe van één land, twee systemen. Hongkong mag immers tot en met 2047 volgens de wet haar eigen politieke en economische koers varen en Macau zelfs tot en met 2049. Maar dat de invloed vanuit Beijing langzaam sterker wordt valt moeilijk te betwijfelen.

Hongkong kan worden gezien als een unieke plek, beschouw het als een eigen cultuur binnen een grotere cultuur, welke langzaamaan eindigend is in 2047. Echter, een nieuw tijdperk binnen de Volksrepubliek China heeft op vele manieren al haar intrede genomen.